ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΘΑΚΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

      Η νήσος Ιθάκη είναι παγκοσμίως γνωστή μέσα από την Ιλιάδα και , κυρίως, την Οδύσσεια ως η πατρίδα του θρυλικού βασιλιά Οδυσσέα.

     Ο Οδυσσέας έζησε περίπου το 1.100-1.200 π.Χ. Ως επικεφαλής του στρατού της Ιθάκης έλαβε μέρος στην φοβερή εκστρατεία των Ελλήνων εναντίον της Τροίας, όπου έπαιξε καταλυτικό ρόλο συλλαμβάνοντας το σχέδιο κατάληψής της μέσω του δούρειου ίππου, αφού προηγουμένως είχαν περάσει δέκα ολόκληρα χρόνια σκληρού πολέμου. 

    Η Τροία λεηλατήθηκε, κάηκε και εξαφανίσθηκε από την ιστορία. Οι Τρώες έγιναν δούλοι των Ελλήνων. Αλλά και οι Έλληνες είχαν εξασθενήσει από τον πολυετή πόλεμο. Ο Αχιλλέας είχε ήδη χαθεί κάτω από τα τείχη της Τροίας. Ο Αγαμέμνων επέστρεψε στις Μυκήνες, αλλά εκεί βρήκε οικτρό θάνατο, διότι δολοφονήθηκε από την σύζυγό του Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της τον Αίγισθο. Πιο συγκλονιστική όμως από όλες ήταν η ιστορία του Οδυσσέα, ο οποίος περιπλανήθηκε επί δέκα έτη στην Μεσόγειο, γνώρισε απίστευτες περιπέτειες, απώλεσε καράβια και συντρόφους, επέστρεψε μόνος στην Ιθάκη και, παρόλα ταύτα, κατόρθωσε να εξοντώσει όλους τους επίδοξους "μνηστήρες" της  συζύγου του Πηνελόπης και να διατηρήσει τον θρόνο του.Τα ηρωικά κατορθώματα του Ελλήνων στον τρωικό πόλεμο και το θρυλικό ταξίδι του Οδυσσέα αποτέλεσαν την μοναδική αχτίδα φωτός του ελληνικού γένους στους σκοτεινούς αιώνες παρακμής που ακολούθησαν. Τραγουδήθηκαν από στόμα σε στόμα όπως τα σημερινά δημοτικά τραγούδια, ώσπου έφθασαν στην εποχή του Ομήρου.

   Ο Όμηρος έζησε τον 8ο αι. π.Χ και ήταν εκείνος ο οποίος, με βάση την παράδοση που είχε επιβιώσει μέχρι τις ημέρες του, συνέγραψε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Τα εν λόγω έπη θεωρούνται ως κάποια από τα πιο υπέροχα δημιουργήματα του ανθρωπίνου πνεύματος και αποτέλεσαν την βάση της εκπαίδευσης των αρχαίων Ελλήνων. Η Ιλιάδα αναφέρεται σε γεγονότα του τρωικού πολέμου με επίκεντρο τον θυμό του Αχιλλέα, ενώ η Οδύσσεια περιγράφει  με συγκλονιστικό τρόπο το ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη.

    Η Ιθάκη κατέστη - μέσω της ποίησης του Ομήρου- σύμβολο κάθε ωραίου σκοπού που θέτει ο άνθρωπος αγωνιζόμενος να τον επιτύχει μέσα στην σκληρή πορεία της ζωής. Μετά τον Όμηρο όμως, όχι μόνο δεν ξαναβρέθηκε στο επίκεντρο της ιστορίας, αλλά, τα τελευταία χρόνια, ορισμένοι επιχειρούν να αμφισβητήσουν εάν η σημερινή Ιθάκη ταυτίζεται με την Ιθάκη του Οδυσσέα.

     Λευκαδίτες και Κεφαλλονίτες τοπικιστές ισχυρίζονταν ότι τα νησιά τους είναι η ομηρική Ιθάκη. Δεν πείθονταν ούτε από το θραύσμα αγγείου με τη επιγραφή "ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ", το οποίο βρέθηκε σε μία σπηλιά της Ιθάκης. Αλλά τελικώς φαίνεται ότι οι ανασκαφές διέψευσαν τους τοπικιστές καθ'ότι μετά από έρευνες ετών ανακαλύφθηκε στο βόρειο μέρος της Ιθάκης πόλη και ανάκτορο μυκηναϊκής περιόδου, καθώς και πινακίδα με παραστάσεις από τις περιπέτειες του Οδυσσέα

   Ο Όμηρος γνώριζε πολύ καλά την Ιθάκη. Αναφέρει πολλές φορές ότι είναι βραχώδες νησί, "γιδότοπος" χωρίς ευρύχωρους δρόμους και λιβάδια, όπως πράγματι είναι η σημερινή Ιθάκη και όχι η Λευκάδα ή η Κεφαλλονιά. Επίσης, ότι στην μέση της υψώνεται βουνό το οποίο ονομάζεται Νήριτο, το οποίο ονομάζεται έτσι ακόμη και σήμερα. Μεγαλύτερη απόδειξη όμως αποτελεί η αναφορά στην δ΄ και στην ο΄ ραψωδία όπου αναγράφεται ρητά ότι ανάμεσα από την Σάμη (της Κεφαλληνίας) και την Ιθάκη υπάρχει θαλάσσιο στενό και ένα μικρό νησί η Αστερίδα, γεγονός το οποίο αποκλείει την περίπτωση η ομηρική Ιθάκη να ταυτίζεται με την Λευκάδα, αφού μεταξύ Σάμης και Λευκάδας δεν παρεμβάλλεται κανένα στενό! Ακόμη περιγράφεται με ακρίβεια το λιμάνι του Φόρκυνος, το οποίο μάλλον ταυτίζεται με τις σημερινές "Φρίκες",  καθώς και ο δρόμος από το λιμάνι ως την πολη, ο οποίος ήταν ανηφορικός όλο πέτρες και στροφές (ραψωδίες ξ και ρ), όπως πράγματι είναι και σήμερα. Όλα τα παραπάνω έρχονται σε συμφωνία με την αρχαιολογική ανακάλυψη του ανακτόρου.

   Το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος ταξίδεψα στην Ιθάκη και κατάφερα να επισκεφθώ τον αρχαιολογικό χώρο που οι αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων υποστηρίζουν ότι βρήκαν την πόλη του Οδυσσέα. Δεν φυλασσόταν. Ανέβηκα μέχρι την κορυφή και πάτησα στον χώρο του ανακτόρου. Διερωτήθηκα εάν εκεί ο Οδυσσέας εξόντωσε τους μνηστήρες οι οποίοι ξεδιάντρωπα επωφθαλμιούσαν την γυναίκα του και τρωγόπιναν σε βάρος της περιουσίας του. Διάβασα την συγκλονιστική περιγραφή της Οδύσσειας, κοίταξα γύρω μου και νόμισα πως ξαφνικά θα ακούσω τις φωνές και θα δω το τρομερό φονικό. Κάτω φαινόταν το λιμάνι της πόλης και το λιμάνι των Φρικών.

     Στις μέρες μας η αναζήτηση της Ιθάκης του Οδυσσέα θα μπορούσε να μην αποτελεί μόνο ένα  αντικείμενο της επιστήμης της αρχαιολογίας, αλλά επιπλέον ένα σύμβολο της ανάγκης των Ελλήνων να στοχεύσουμε ξανά μακριά από ατομισμούς και τοπικισμούς προς το ωραίο, το δίκαιο, το τίμιο και το αληθινό.

     "ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ"...